ارغوان ؛ دختر دشت های خراسان

 

اونجا که می گفتم حتی رو تنه اصلی هم گل میده منظورم این عکسه بودا ! 

 

شرایط نگهداری و تکثیر درخت ارغوان :

خاک مناسب درخت ارغوان :

درخت ارغوان به نوع خاک حساس نیست و در هر خاکی رشد می‌کند. با این وجود خاک‌های آهکی گچی، غنی از مواد غذایی و دارای زهکش مناسب، برای رشد بهتر گیاه مفید است.

آبیاری درخت ارغوان :

درخت ارغوان گیاهی مقاوم به خشکی است و نیاز به آبیاری متوسط دارد. در فصل تابستان هر دو هفته یکبار آبیاری برای گیاه مناسب است. توجه داشته باشید، خاک همیشه مرطوب و خاکی که آب را در خود نگه دارد، باعث از بین رفتن و نابودی ریشه گیاه خواهد شد.

 

دمای مناسب درخت ارغوان :

اگر چه این گیاه به شدت به سرما مقاومت دارد و در دماهای پایین خشک نمی شود، ولی رشد آن در هوای خنک بهتر صورت می گیرد.

 

نور مورد نیاز درخت ارغوان :

ارغوان در محیط سایه آفتاب به خوبی رشد می‌کند و بهتر است در طول روز از شش ساعت نور مستقیم خورشید بهره‌مند باشد. اگر این گیاه را در محیط آپارتمان نگهداری می‌کنید، بهترین مکان برای قرار دادن آن بالکن و پنجره‌های جنوبی آپارتمان است.

 

کوددهی درخت ارغوان :

درخت ارغوان به کود زیادی نیاز ندارد و هر چندسال یک بار کوددهی برای آن کافی است. در اواخر فصل رشد می‌توان از یک کود همه منظوره برای این درخت استفاده کرد تا درخت قبل از شروع سرما به اندازه کافی قوی شده باشد.

هرس درخت ارغوان :

با هرس این درخت می توان موجب شد که گیاه به فرم درختچه یا بوته ای رشد کند.

 

تکثیر درخت ارغوان :

ارغوان به روش تکثیر بذر، قلمه زدن و خوابانیدن تکثیر می‌شود ولی بهترین و ساده‌ترین روش برای تکثیر آن، کاشت بذر است. مراحل کاشت درخت ارغوان به روش کاشت بذر به شرح زیر است :

 

1- بذر گیاه با قوه نامیه بالا را از مراکز گل و گیاه تهیه کنید. با توجه به اینکه پوشش بذر این گیاه بسیار سخت است، با استفاده از یک چاقوی تیز، چند شکاف کوچک در پوشش بذر ایجاد کنید یا بذر را توسط کاغذ سنباده بمالید تا پوشش آن نازک شود.

2- بذر را به مدت یک شب در آب ولرم بخیسانید تا سرعت جوانه‌زنی بذر بیشتر شود، همچنین می‌توانید بذر را در آب قرار داده و به مدت نیم ساعت بجوشانید.

 

3- بذر‌ها را در گلدانی حاوی ماسه بکارید و روی گلدان را با پلاستیک شفاف بپوشانید.

 

4- گلدان را در محلی با دمای ۴ تا ۵ درجه سانتی‌گراد قرار دهید. در این مرحله می‌توانید گیاه را در داخل طبقات پایینی یخچال نگهداری کنید.

 

5- طول زمانی که گیاه بایستی در این دما باشد، بین ۵ تا ۸ هفته است. توجه داشته باشید در طول این زمان، همواره سطح بستر کاشت (شن) را مرطوب نگه دارید.

 

6- بعد از این مدت گلدان را از یخچال خارج و بذر را در گلدان اصلی حاوی خاک با زهکشی مناسب در عمق سک سانتیمتری بکارید. مناسب‌ترین ترکیب خاکی برای کاشت بذر ارغوان مخلوطی از ۳۰ درصد خاک باغچه + ۳۰ درصد ماسه+ ۲۰ درصد برگ + ۲۰ درصد کود دامی یا ورمی‌کمپوست است.

 

7- در طول این مدت سطح خاک را مرطوب و نه خیس حفظ کنید .

 

8- دمای مناسب برای جوانه زنی بذر درخت ارغوان ۱۵ تا ۲۰ درجه سانتی گراد است. معمولا بعد از گذشت ۱۵ روز تا یک ماه اولین جوانه‌های گیاه ظاهر میشود .

 

 

هوشنگ ابتهاج ( سایه ) 

۶ اسفند ۱۳۰۶ (۹۲ سال)

 

 

شرم هوشنگ ابتهاج : 

هوشنگ ابتهاج ( سایه )  در کتاب پیر پرنیان اندیش ، ماجرای درخت ارغوانش را به زیبایی شرح داده است. ظاهراً میان آن دو، دلبستگی چنان زیاد است که بنا بر روایت راویان کتاب، سایه نمی‌تواند در حضور آن‌ها شعر ارغوان خودش را بخواند و می‌گوید گریه‌اش می‌گیرد.

 

 

 

بخشی از روایت سایه را با هم بخوانیم:

 

وقتی داشتم سال ۴۵ خانه‌ی [خیابان] کوشک رو می‌ساختم، یک کنده‌‌ای زیر خاک بود، عجیب بود؛

یک کنده‌ی خیلی قطور بود شاید به اندازه‌ی هشتاد، نود سانت. من هیچ نمی‌دونستم چه درختیه.

اردیبهشت بود، دور این کنده یه پاجوش‌هایی زده بود. بعد که این برگ‌ها بزرگتر شدن فهمیدم که ارغوانه.

توی تمام مدت بنایی نگذاشتم سیمان و آهک کنار این کنده بریزه.

… خلاصه من این درختو نگه داشتم؛ در طول سال‌ها قد کشید و بلند شد.

… بعد اون بهاری که من خونه نبودم اون شعر ارغوان رو ساختم.

… بعدش دیگه اون خونه رو فروختم؛ سال ۱۳۶۸ ولی ارغوان هست هنوز. دیگه سال‌هاست نرفتم اونجا. ولی

امسال [۱۳۸۵] کاوه و عروسم رفتند اونجا و عکس گرفتند. دیدم تنه‌ها کم شده؛ شش هفت تا تنه مونده

بقیه ظاهراً خشک شده یا بریدن.

ظاهراً تنه‌های کلفت‌تر از تشنگی خشک شدن؛ آبشون ندادن. ولی هنوز ارغوان هست.

 

 

نوع رابطه‌ی ابتهاج با این درخت بسیار عجیب است.

 

این را از آن‌جا می‌توان فهمید که می‌گوید وقتِ فروختن و ترک خانه، خجالت می‌کشیده رو به درخت کند.

و نیز از آن‌جا که وقتی برای تسویه حساب نزد مالک جدید (یک شرکت سیمانی) رفته، می‌گوید که پنجره رو به

ارغوان باز می‌شده و ابتهاج، «آن‌قدر صندلی‌اش را جابه‌جا کرده که ستون‌های بالکن میان او و ارغوان حائل

شوند» و او با درختش چشم‌در‌چشم نشود.

 

 

درخت ارغوان خانه هوشنگ ابتهاج

 

 

حالا بهتر می‌توان فهمید که چرا سایه در زندان، با ارغوان خود حرف می‌زند و احوال دنیا را از او می‌پرسد:

 

ارغوان،

شاخه‌ی هم‌خون جدا مانده‌ی من؟

آسمان تو چه رنگ است امروز؟ آفتابی است هوا؟

یا گرفته‌ است زمین؟

من در  این گوشه که از دنیا بیرون است، آفتابی به سرم نیست، از بهاران خبرم نیست. آنچه می‌بینم دیوار است.

آه این سخت سیاه، آن‌چنان نزدیک است که چو بر می‌کشم از سینه نفس، نفسم را بر می‌گرداند. 

 

البته مایه‌ی خوشحالی است که آن خانه در سال ۸۷ به اسم خانه‌ی ابتهاج (ارغوان) و به آدرس «شهر تهران،

خیابان فردوسی، خ شهید تقوی، کوچه شهید انوشیروانی، پلاک ۲۲» با شماره‌ی ۲۳۸۷۹ ثبت ملی شده و این

شعر و آن درخت، آن را ماندگار کرده‌اند .

 

منابع استفاده شده در نوشتم مطلب  : 

 

سایت نمایشگاه گل و گیاه سپاهان اصفهان 

 

سایت متمم ( هوشنگ ابتهاج )

 

ویکی پدیا ( خانه ارغوان )